محمدمهدی زاهدی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت،با اشاره به برگزاری پانزدهمین و آخرین نشست علمی دوره آموزشی حکمرانی و سیاستگذاری سازمان بسیج اساتید دانشگاهها، مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور با عنوان «سیاستگذاری علم و فناوری»، عنوان کرد: در بیانیه گام دوم انقلاب، وقتی صحبت از تمدن نوین اسلامی میشود، در فرازهای مختلف آن علم و فناوری مورد توجه قرار میگیرد و رسیدن به چنین جایگاه تمدنی و پیوند انقلاب اسلامی با انقلاب حضرت مهدی (عج) منوط به تحقق اهداف کلان کشور مبتنی بر اقتدار علم و فناوری است.
وی با اشاره به کلام مقام معظم رهبری که علم، قدرت است، تأکید کرد: این جمله در باورهای دینی و اعتقادیمان نیز وجود دارد که اگر میخواهیم استقلال، قدرت و عزت داشته باشیم و در صحنههای مختلف بینالمللی اعم از سیاسی، اقتصادی، نظامی و… نقش آفرینی کنیم، باید به اقتدار علمی دست یابیم.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اولین موضوعی که مقام معظم رهبری در سرفصلهای پایانی بیانیه گام دوم انقلاب مطرح کردند، موضوع علم و پژوهش است، گفت: معظمله در این خصوص جملات ارزشمند و مهمی فرمودند از جمله؛به پا خیزید و دشمن بدخواه و کینهتوز را که از جهاد علمی شما بیمناک است ناکام سازید، مطالبه جهاد در علم، لزوم فتح قلههای علمی جهان، رفع عقب افتادگی در علم و جوشاندن چشمههای دانش.
زاهدی با اشاره به مرجعیت علمی در حوزه علم و فناوری، عنوان کرد: این مرجعیت علمی الزاماتی دارد یعنی باید به جایی برسیم که علاوه بر توسعه مرزهای علم و دانش، این مرجعیت علمی را با فناوری و نوآوری عجین کنیم. البته اکنون مقام شانزدهم علم و فناوری دنیا را داریم و گامهای بلندی برداشتهایم از جمله در نانو، سلولهای بنیادین، سیستمهای فازی، هوافضا، فناوریهای هستهای و دفاعی و … که میتوانیم در همه این زمینهها برای دنیا مرجع بشویم و مضافاً اینکه این دستاوردها میتواند کشور را به اقتصاد دانشبنیان و سرمایهگذاریهای کلان برای رونق اقتصادی سوق دهد.
90 درصد دانشگاهها به دولت وابسته هستند
وی، سپس به دلایل عقب افتادگی علمی و فاصله آن تا رسیدن به قلههای علمی مورد انتظار بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و گفت: ایجاد و توسعه شرکتهای دانشبنیان به تعداد چهارصد هزار که مورد تأکید مقام معظم رهبری است در حالیکه اکنون پنج هزار شرکت دانشبنیان داریم، اغلب مجلات علمی کشور اعتبار خاص بینالمللی ندارند، ارتباط مطلوب و تنگاتنگی بین دانشگاه و صنعت وجود ندارد و بودجه اغلب دانشگاهها تا 90 درصد به دولت وابسته است، اکثر رشتههای دانشگاهی و حتی کتابهای درسی کلاسیک بوده و سالیان طولانی تدریس میشود، و اینکه میزان فروش محصولات نوآورانه شرکتهای دانشبنیان میانگین سالانه یک میلیارد دلار است در حالیکه ظرفیت عظیمی در حوزه منابع انسانی و طبیعی کشور وجود دارد که باید از آن بهرهبرداری کرد.
هنوز با نظام آموزش عالی مأموریتگرا، مسألهمحور و مهارتمحور فاصله داریم
رییس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در دوره های نهم و دهم مجلس ادامه داد: هنوز با نظام آموزش عالی مأموریتگرا، مسألهمحور و مهارتمحور فاصله داریم و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به خوبی نتوانستند در آموزش دانشجویان، اثربخشی و مهارت لازم ایجاد نمایند.
وی سپس به راهکارهای رفع این ضعفها و چالشهای نظام آموزشعالی اشاره کرد و گفت: باید در نظام آموزش عالی آمایش سرزمینی متناسب با موقعیتهای جغرافیایی، نیازها، ظرفیتها و توانمندیهای منطقهای و استانی ایجاد کنیم. بعضی از رشتههای دانشگاهی در استانهای مختلف متناسب با نیازهای آن استان ایجاد شود که البته جنسیت دانشجو هم متناسب با رشتهها، نیازها و توانمندیهای هر منطقه و استان و بعضاً تخصصهای کاری تأثیرگذار است. مضافاً اینکه غلبه کیفیت و اثربخشی و مأموریتگرایی بر نگاه کمی در آمایش سرزمینی مورد توجه است.
حرکت به سمت آموزش پلتفرمی در شرایط جدید کرونایی اجتناب ناپذیر است
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی افزود: در خصوص آموزش سکویی (پلتفرمی) یعنی آموزش از راه دور پیشرفته، نیز باید برنامهریزی جدی در آموزشعالی صورت بگیرد چرا که وقتی دانشجو با این نوع فضای آموزش روبهرو میشود، احساس میکند در محیط طبیعی قرار دارد بهویژه آنکه در شرایط جدید کرونایی، حرکت آموزشعالی به سمت آموزش پلتفرمی اجتناب ناپذیر است.
زاهدی همچنین تأکید کرد: مدیران دانشگاهها باید بر اساس توانمندی و نه سیاستبازی انتخاب شوند، به پذیرش دانشجو بر اساس مهارت محوری و نیز اثربخشی رشتهها و دروس و آموزش مهارتی و مسأله محوری توجه شود، جذب هیأت علمی دانشگاه مبتنی بر مهارتمحوری و فناوری باشد نه مقاله محوری، رشتههای میان رشتهای تقویت شود، آییننامه ارتقای اعضای هیأت علمی و آییننامه مدیریت دانشگاهها بر اساس رویکرد تمدن نوین اسلامی تغییر کند، مدیران جهادی در محیط علمی وارد شوند، و اینکه ریلگذاری جدی در حوزه تقنینی صورت گیرد. یعنی تسهیلات برای ارتباط صنعت و دانشگاه و حمایت از شرکتهای دانش بنیان و جریان فناورانه یعنی از ایده تا محصول، بازاریابی، فروش محصولات، ثروت آفرینی و کارآفرینی.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس افزود: به نظر میرسد یکی از دلایلی که در زمینه بیانیه گام دوم انقلاب، اقدامات اساسی و جدی انجام نگرفت، این است که مسئولیت کار بر عهده یک نهاد خاص تعریف نشده است و پیشنهاد می شود شورای عالی انقلاب فرهنگی این مسئولیت را برعهده گیرد و در این زمینه از ظرفیتهای گسترده و عظیم بسیج اساتید کشور بهره گیرد./